(Afbeelding: Het standbeeld van Eeltsje Hiddes Halbertsma aan de Grouwster Parkstraat. Dit beeld werd in 1903 opgericht ter nagedachtenis aan Halbertsma. Het beeld werd gemaatk door Johan Schröder, in opdracht van het 'Selskip foar Fryske Taal en Skriftekennisse', waar Halbertsma lid van was.)

Door ons onderzoek naar Grou ontdekten we dat de familie Halbertsma een belangrijke rol speelde in het dagelijks leven in Grou. Op bijna elke site die je tegen komt en in ieder boek dat je open slaat kom je de naam Halbertsma tegen. Vandaar dat we daar nu iets verder op in gaan. We gaan alleen in op twee takken van de familie Halbertsma, om het overzichtelijk te houden.

De bakker

Aan het eind van de 18e eeuw woonde het bakkers gezin Halbertsma in het centrum van Grou. Deze bakker vind je terug onder het kopje grondgebruik en grondbezit. De bakker had namelijk veel grond naast he centrum van Grou. Op 8 Oktober 1797 werd Eeltsje Hiddes Halbertsma geboren. Hij werd geboren als bakkers zoon, maar ging medicijnen studeren in Leiden. In 1818 werd hij aangesteld als dokter in Purmerend, maar al twee jaar later verhuisde hij terug naar zijn geboorteplaats Grou. Hier bleef hij dokter tot 1853.

Ook was deze Eeltsje Hiddes Halbertsma actief als schrijver en letterkundige. We kunnen nu veel feitjes rondom zijn werken gaan noemen, maar dat lijkt mij een beetje overbodig. Zijn belangrijkste werken waren 'Lapekoer fan Gabe-Scroar' (de lappenmand van Gabe Snijder, in samenwerking met zijn broer) en 'de âlde Friezen', dat later werd bewerkt tot het Fries Volkslied. Hieronder de oorspronkelijke tekst van Halbertsma en de tekst die wij nu kennen als het Fries volkslied:

Oorspronkelijke tekst:

Frysk bloed, tjoch op! Wol nou'ris broeze ind siede,
Ind bonsje throch myn ieren om.
Flean op! Ik sjong it baeste lân fenn' ierde;
It Frysce lân fol ear ind rom.
Klink den, in dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Ompolske fen it heage sâlte wetter,
Forthroppe op ien terp oaf stins,
Hien' d'âlde Friezen yn de wrâld net better.
Hjar lân ind frydom wier hjar winsk.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Frjemd fen it jok fen frjemde hearen,
Faek earm, mar dochs sterk ind fry,
Hoe de âlde Fries stânfaest by syn menearen.
Hy wier ien Fries, ien Fries stoar hy.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throch waer ind wyn, tsjin need ind dea to striden.
Mei 't gleaune swird yn d'îs'ren hân,
Wier wille yn dy fromme tîden,
Wier 't foár de frydom fen hjar lân.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Fen buwchjen frjemd, ind fy fen ljeawe wirden,
Wier rjocht ind sljocht hjar her tind sin.
Hja beane om neat, mar mei de bleate swirden
Soen's' alle thwang ind oerlaest jin.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Sa faek throch stoárm yn djippe sé beditsen,
Oerâlde ljeawe Frysce groun,
Waerd noait dy taye bân forbritsen,
Dy Friezen oan hjar lân forbuwn.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throchloftich folk fen dizze âlde namme,
Waes jimmer op dy âlders great.
Bljou îwich fen dy grize heage stamme
Ien grien, ien kreftich doerjend leat.
Klink den, ind dawerje fier yn 't roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun

Huidige tekst Fries Volkslied:

Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde,
It Fryske lân fol eare en rom.

Refrein:
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen,
Oerâlde, leave Fryske grûn,
Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen,
Dy't Friezen oan har lân ferbûn.

Refrein

Fan bûgjen frjemd, bleau by 't âld folk yn eare,
Syn namme en taal, syn frije sin;
Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare,
En twang, fan wa ek, stie it tsjin.

Refrein

Trochloftich folk fan dizze âlde namme,
Wês jimmer op dy âlders great!
Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme
In grien, in krêftich bloeiend leat!

Refrein

In de industrie

Tijdens de opkomst van de industriële revolutie bleven de Halbertsma's niet achter. De hout industrie in Grou was bloeiend en de Halbertsma's begonnen een houtbewerkings fabriek. Tegenwoordig bestaat deze fabriek nog steeds onder de naam Halbertsma, en worden er houten pallets en kratten geproduceerd.